تجویز واردات ۱۰۰هزار خودرو کارکرده برای تزریق آرامش به بازار

بنابراعلام وزیر صنعت، تاکنون بیش از ۳۰هزار ثبت‌سفارش خودروهای وارداتی انجام شده است و شماری از متقاضیان، خودروهای خود را تحویل گرفته‌اند. واردات خودروهای کارکرده از مناطق آزاد نیز به‌زودی ابلاغ خواهد شد و اولویت با کسانی است که ثبت‌نام کرده‌اند.

سعید مدنی، کارشناس ارشد صنعت خودرو و مدیرعامل اسبق سایپا با اشاره به فرصت کم برای تزریق محصولات جدید به بازار خودرو شب عید، عنوان کرد: «برای تسکین موقت بازار، مسئولان دولتی به سمت واردات خودروهای دست‌دوم گرایش پیدا کردند تا بتوانند در کوتاه‌مدت و با کمترین خروج ارز از کشور، بیشترین تاثیرات را در بازارهای کشور ایجاد کنند. اما به عقیده بنده، واردات خودرو، رقابتی در بازار ایجاد نمی‌کند، اما تا حدی تسکین‌دهنده بازار خواهد بود.»

وی افزود: «اگر محصولات خودروسازان جهانی که در منطقه خاورمیانه حضور دارند و شرایط و ضوابط تعیین شده واردات را دارا هستند با تیراژ بالا وارد شوند، به خودروسازان ضربه‌ وارد می‌شود و البته ۱۰۰هزار خودرو دست‌دوم هم تاثیر زیادی روی نرخ محصولات در بازارهای کشور ندارد و به توسعه صنعت خودرو داخلی نیز کمکی نمی‌کند.»

اکثریت کارشناسان و مسئولان دولتی بر این باورند که واردات خودرو در یک ماه آینده مصائب این بازار را التیام می‌بخشد. چرا شما معتقدید که واردات خودروهای دست‌دوم نمی‌تواند گره از کار بازار خودرو باز کند؟

واردات خودروهای مستعمل که دوران طلایی خود را پشت سر گذاشته‌اند، درمجموع یک روش پسندیده و معقول نیست. ما شرکت‌های خودروسازی بزرگی در بخش دولتی و خصوصی داریم و فعالیت خوبی نیز دارند. درست است برخی با مونتاژ شروع می‌کنند و برخی سازنده هستند، ولی به‌هرحال شرکت‌های بزرگی به‌شمار می‌آیند و فعالیت دارند.

یکی از مهم‌ترین دلایلی که دولت برای آزادسازی واردات خودرو همگام با مجلس شد، عرضه خودروهای اقتصادی و ایجاد فضای رقابتی در بازار خودرو بود. برای ایجاد فضای رقابتی در بازار خودرو چه راهکارهایی را پیشنهاد می‌دهید؟

واردات خودروهای لوکس و چینی، رقابتی در بازار خودرو ایجاد نمی‌کند. بازار خودرو درپی سیاست‌های سال‌های گذشته، به شرایط امروز رسیده است. البته این شرایط باتوجه تحریم‌های همه‌جانبه جهانی علیه این صنعت مهم در کشور قابل‌دفاع است. اما متاسفانه سیاست‌های نادرستی که طی چند سال اخیر ازسوی دولت دنبال شد، خودروسازان بزرگ را به زیان‌دهی چشمگیری کشاند. همچنین خودروسازان خصوصی نیز که این کار را شروع کردند، دچار دخالت‌های دولت شده‌اند. وقتی صنعت خودرو ما به مشکل برمی‌خورد، به‌جای این‌که خودروهای نو وارد کنیم، دست به دامن دست‌دوم شدیم که از ابتدا کار درستی نبود. حالا می‌خواهند این موضوع را جا بیندازند که تنها راهکار برای رقابتی‌کردن بازار خودرو، واردات خودروهای دست‌دوم است. درحالی‌که به این دلیل مجبور به واردات خودرو دست‌دوم شدیم که با قیمت‌گذاری دستوری، اجازه ندادیم خودروسازان سود حاصل کرده و آن را صرف توسعه خود کنند و زمینه کسب سود را به‌جای تولیدکنندگان برای دلالان در بازار خودرو فراهم کردیم.

بازار خودرو همواره در روزهای پایانی سال با افزایش تقاضا روبه‌رو می‌شود و دولت در اکثر سال‌های گذشته برای مدیریت این بازار دستورالعمل‌های افزایش عرضه محصولات را در برنامه‌های تولید خودروسازان گنجانده است. به نظر شما برای عبور از بحران افزایش تقاضا نوروزی چه اقداماتی می‌تواند موثر باشد؟

به نظر من، واردات خودروهای دست‌دوم نه‌تنها درد بازار را از ریشه‌ دوا نخواهد کرد، بلکه ممکن است بعد از تسکین موقت آن، مشکلاتی را به مصائب سال آینده صنعت و بازار خودرو تحمیل کند. به دلیل این‌که اگر قرار باشد خودروهای دست‌دوم با تیراژ بالا وارد شود، ضربه‌ سختی به خودروسازان دولتی و خصوصی وارد می‌کند و جلو رشد این صنعت را خواهد گرفت.

تعرفه و تیراژ واردات خودروهای نو و دست‌دوم در قیمت محصولات عرضه‌شده در بازار تاثیرگذار خواهد بود؟

اگر واردات خودروهای نو سالی به تعداد ۵۰ تا ۱۰۰ هزار خودرو ادامه پیدا کند، به تنظیم بازار بیشتر کمک می‌کند تا خودروهای دست‌دوم که در شأن شهروندان ما نیست. اگر از روی ناچاری برای تنظیم بازار این کار انجام می‌شود، آن هم در تیراژ انبوه و در کوتاه‌مدت شاید مقداری عطش بازار را فروکش دهد؛ اما در درازمدت نقش زیادی برای توسعه صنعت خودروی ما نخواهد داشت. اگر معادل ۱۰ درصد تولید داخل را به واردات خودروهای نو اختصاص می‌دادیم، چهره بازارمان به‌روزتر و فضای آن رقابتی‌تر می‌شد و اثرات مثبت‌تر آن به چشم می‌آید.

اکثر فعالان حوزه بازار بر این باورند که واردات خودرو حباب تمامی محصولات عرضه‌شده در بازار را کاهش می‌دهد. به نظر شما آیا واردات خودرو در قیمت خودروهای داخلی تاثیری خواهد گذاشت؟

در رابطه با قیمت محصولات موجود در بازار ممکن است تاثیراتی داشته باشد، ولی این نیز باید بررسی شود خودروهای وارداتی با چه تعرفه‌هایی وارد می‌شوند. اگر قرار است خودروهای ۱۰هزار دلاری دست‌دوم از کشورهای منطقه همچون امارات یا ترکیه به‌صورت محدود وارد شده و مشمول تعرفه‌های بالا شود، باز همان قیمت چند میلیارد تومانی که برخی از خودروهای نو داخلی دارند، تکرار می‌شود. پس عملا نمی‌شود قیمت را در آینده پیش‌بینی کرد و به تعداد خودرویی که وارد می‌شود، بستگی دارد.

حمایت‌های دولتی طی یک سال گذشته از خودروسازان برای تحقق برنامه‌های ازپیش تعیین‌شده در این صنعت بوده است. اما برخی فعالان حوزه خودرو معتقدند دستورالعمل‌های حمایتی دولت تاثیرات چشمگیری در این حوزه نداشته است. برای تحقق برنامه‌های تولید خودروسازان چه اقداماتی را موثر می‌دانید؟

به عقیده من، قوانین برای اثربخشی باید حداقل برای یک دوره متناسب با انتظار عملکردی مدیران اجرایی استمرار داشته باشند. اگر طبق برنامه باید امسال یک‌میلیون و ۷۰۰هزار خودرو تولید کنیم، پس باید تمام زمینه‌ها برای تحقق این برنامه فراهم شود. باید به این موضوع هم باید توجه داشت که اگر یک‌میلیون و ۳۰۰هزار خودرو هم تولید شود، ۱۰۰هزار خودرو دست‌دوم تاثیر چندانی بر قیمت ندارند. به هیچ وجه هم رقیب خودروسازان داخلی نیستند. چون آن‌ها قیمت کارخانه‌ای پایینی دارند، ولی در بازار قیمت بالایی به خود اختصاص می‌دهند. از این شاخه به آن شاخه پریدن در دولت سیزدهم، آن‌هم زمانی که به‌سرعت وزرای صمت تغییر یافتند، امری ناپسند است. برای این‌که قوانین بتوانند اثربخشی مشخصی داشته باشند، باید چندسال و برخی مواقع چند دهه ادامه داشته باشد. ما ظرف یک‌سال بارها همه‌چیز را تجربه کردیم و جواب نگرفتیم و الان هم نمی‌دانیم می‌خواهیم چه کار کنیم.