چین در مسیر بلعیدن صنعت خودروسازی اروپا

آلمان برای دهه‌ها با شعارهایی مثل «پیشرفت از طریق تکنولوژی»، به‌عنوان پایتخت خودروی اروپا شهرت داشته است اما مشکلاتی که دامن‌گیر فولکس‌واگن شده مثل درگیری با اتحادیه‌ها به خاطر تعطیلی کارخانه‌ها و اخراج کارگران، پرسش‌هایی جدی را نه‌تنها در مورد خودروسازی این کشور بلکه کل اروپا ایجاد کرده است. این نگرانی‌ها به دلیل تلاش چین برای ورود به بازار اروپا با خودروهای الکتریکی ارزان‌تر و پایان تدریجی دوران پیشرانه‌های درون‌سوز ایجاد شده است. به همین دلیل، اتحادیهٔ اروپا، ایالات‌متحده و کانادا قصد دارند با اعمال تعرفه، فروش خودروهای الکتریکی ساخت چین را محدود کنند ولی برخی خودروسازان اروپایی هشدار داده‌اند که این اقدام تأثیرات مخربی بر صنعتی که زمانی مورد غبطهٔ جهانیان بود خواهد گذاشت و باعث تعطیلی کارخانه‌ها در کشورهایی مثل آلمان خواهد شد.

این احساس خطر صنعت خودروسازی اروپا در جریان نمایشگاه خودروی پاریس به‌وضوح قابل‌مشاهده بود یعنی جایی که خودروسازان چینی بر عزم خود برای ورود به بازار اروپا حتی با وجود تعرفه‌های واردات تأکید کردند. در این نمایشگاه، ۹ شرکت چینی از خودروهای جدید و طرح‌های استراتژیک خود برای نفوذ بیشتر به بازار اروپا رونمایی کردند. تعرفه‌های واردات اتحادیهٔ اروپا نیز از سوی رؤسای شرکت‌های خودروسازی این قاره با واکنش‌های متفاوتی مواجه شده است. به گفتهٔ «کارلوس تاوارس» مدیرعامل استلانتیس، این تعرفه‌ها منجر به فرسایش بیشتر صنعت خودروسازی اروپا خواهد شد. وی خاطرنشان کرده است که خودروسازان چینی مثل بی‌وای‌دی برای دور زدن تعرفه‌ها برنامه‌های خود برای تولید خودرو در اروپا را تسریع کرده‌اند.

به عقیدهٔ تاوارس، خودروسازان چینی، آلمان، فرانسه یا ایتالیا که زادگاه قدیمی‌ترین خودروسازان اروپا است را انتخاب نخواهند کرد بلکه این شرکت‌ها به دنبال گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه‌تر در کشورهای اروپای شرقی مثل مجارستان هستند یعنی جایی که هزینهٔ نیروی کار کمتر است. به گفتهٔ وی، این به معنای تسریع تعطیلی کارخانه‌ها در سایر نقاط اروپا خواهد بود و درنتیجه، سیاست اعمال تعرفه‌های حمایتی را به شکست خواهند کشاند. اظهارات تاوارس نشان از وجود اختلاف جدی بر سر این سیاست‌ها دارد زیرا از سوی دیگر، «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه که نمایشگاه پاریس را افتتاح کرد، بشدت از این تعرفه‌ها حمایت کرده است. در مقابل، آلمان یکی از معدود کشورهایی بود که دو هفته پیش به این تعرفه‌ها رأی مخالف داد.

در بحبوحهٔ این اختلافات و با وجود مشکلات اقتصادی و کاهش تقاضا برای خودروهای الکتریکی که با رشد حضور چین در این بخش بدتر هم شده است، صنعت خودروسازی اروپا تلاش برای بقا را آغاز کرده و به زمان بیشتری برای سازگاری با عصر الکتریکی نیاز دارد. «الیور زیپس» مدیر اجرایی ب‌ام‌و که در رقابت خودروهای الکتریکی عقب مانده است، خواستار بازنگری اتحادیهٔ اروپا در ممنوعیت تولید خودروهای درون‌سوز در سال ۲۰۳۵ شده است. از سوی دیگر، سخنگوی کمسیون اروپا گفته است این نهاد به‌طور مستمر با فعالان صنعت خودرو در ارتباط است ولی اذعان داشت که مهلت یازده‌ساله به این صنعت فرصت خواهد داد تا برای ممنوعیت تولید پیشرانه‌های بنزینی و دیزلی آماده شود.

بی‌وای‌دی، یکی از بزرگ‌ترین خودروسازان چینی، در بیانیه‌ای که خودروسازی اروپا را به وحشت انداخته، اعلام کرده است قصد دارد تمام خودروهایی که در اروپا عرضه می‌کند را در همین قاره تولید کند و پکیج‌های باطری که گران‌ترین قطعهٔ خودروهای الکتریکی محسوب می‌شوند را در مجارستان و ترکیه مونتاژ کند. جیلی به‌عنوان مالک برندهای لوتوس، ولوو و پولستار، در حال جستجوی مکانی مناسب در اروپا مثل لهستان برای احداث کارخانه است و دیگر شرکت‌های چینی مثل سرس، دانگ‌فنگ و فاو هم با هدف فروش خودروهای الکتریکی در خارج از چین برای جبران ضعف بازار داخلی، مدل‌هایی را در اروپا به نمایش درآورده‌اند. در همین حال، برخی خودروسازان اروپایی برای همکاری با رقبای چینی که آیندهٔ آن‌ها را تهدید می‌کنند به تکاپو افتاده‌اند.

شرکت لیپ‌موتور که زیر چتر استلانتیس قرار گرفته، آمادهٔ عرضهٔ یک خودروی الکتریکی شهری شده که در لهستان تولید می‌شود. علاوه بر این، جوینت ونچر بین ب‌ام‌و و گریت وال هم در تلاش برای انعقاد قراردادهای سرمایه‌گذاری در اتحادیهٔ اروپا است. به گفتهٔ کمیسیون اروپا، سرمایه‌گذاری در اروپا می‌تواند یکی از راه‌ها برای اجتناب از اعمال تعرفه‌ها باشد ولی سردمداران صنعت خودروی اروپا هراس دارند که این رویکرد به رقبای چینی اجازه ورود به «حیاط‌خلوت» آن‌ها را بدهد. به گفتهٔ «فیل دان»، مدیرعامل شرکت مشاور استراتژی جهانی استاکس، زنگ خطر جدی برای اروپایی‌ها به صدا در آمده است. آن‌ها متوجه شده‌اند که باید اقدامی اساسی انجام دهند و تنها چند سال برای انجام آن فرصت دارند.